وضعیت مالک محجور و غایب مفقودالاثر

همراهان گرامی ملک فوری اینبار قصد داریم درباره غایب مفقود الاثر با شما سخن بگوییم. 
غایب مفقود الاثر کیست؟ 
طبق قانون مدنی غایب مفقود الاثر شخصی است که مدت بسیار زیادی از غیبت او گذشته باشد و خبری از او در دست نباشد. غایب مفقود الاثر دارای یک وضعیت حقوقی خاص است و دارای حقوق و تکالیف است که در قانون مشخص شده است. این امور به دو دسته مالی و غیر مالی تقسیم می شود.

مسائل مالی غایب مفقودالاثر:

بعد از احراز غایب مفقودلاثر بودن شخصی برای حفظ اموالش فردی به عنوان امین توسط دادگاه تعیین می شود. حاکم قانونی حفظ و اداره اموال را تا قبل از تعیین شخص امین به عهده دادستان می گذارد. به این ترتیب دادستان یا نماینده دادستان باید در جهت حفظ و اداره اموال شخص غایب عمل کند. مثلا اموال او را پلمب کند . اموالی که از بین رونده هستند را بفروشد یا اگر طلبی دارد وصول نماید.اگر شخص غایب در خارج از ایران نیز اموالی داشته باشد حفظ و اداره آنها طبق قانون به عهده ماموران کنسولگری جمهوری اسلامی در آن کشور خواهد بود. 
قانون برای پیشگیری از اتلاف و از بین رفتن اموال شخص غایب تعیین فرد قابل اعتمادی به عنوان امین را در نظر گرفته است. طبق قانون مدنی قانونگذار به دادگاه اختیار داده تا از فرد امین تعهدات و تضمیناتی اخذ کند که هر گاه امین در مال فرد غایب اتلاف ، قصور یا خسارتی رخ دهد امین جبران کننده ان خواهد بود. گفتنی است طبق قانون در مورد تعیین امین وراث فرد غایب مقدم هستند به شرط آنکه حاضر به دادن تعهدات و تضمینات قانونی طبق نظر دادگاه باشند. 

امین چه وظایف و اختیاراتی دارد؟

فرد امین موظف است که کل دارایی و اموال غایب را حفظ و اداره کند. همچنین وظیفه دارد مصلحت فرد غایب را رعایت کرده و از حیف و میل و اضرار به مال غایب جلوگیری کند. در قانون موارد زیادی در زمینه وظایف امین وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم. 
ماده ۱۴۱ قانون مدنی: «هر‌ گاه در بین اموال غایب مال ضایع‌شدنی باشد، ورثه یا امین که اموال غایب به تصرف آنها داده شده است، آن مال را فروخته و از نتیجه فروش با رعایت مصلحت غایب مالی خریداری کرده یا اقدام دیگری که به صرفه غایب باشد، انجام می‌دهد.» ماده ۱۴۲: «هر یک از امین و ورثه که اموال غایب به تصرف آنها داده شده است، می‌توانند با اجازه دادستان اموال منقوله غایب را که مورد احتیاج نیست، فروخته و از پول آن مال دیگری که موافق مصلحت غایب باشد، خریداری کنند یا اقدام دیگری که به صرفه غایب باشد، انجام دهند.»

ماده ۱۴۷: «نفقه اشخاص واجبالنفقه غایب و دیون غایب از وجوه نقد یا منافع اموال او داده می‌شود و در صورت عدم کفایت از اموال منقوله فروخته خواهد شد و اگر اموال منقول هم کافی نباشد، از اموال غیرمنقول فروخته می‌شود.» ماده ۱۴۸: «در غیر مورد ماده قبل، ورثه و امین حق ندارند اموال غیرمنقول غایب را بفروشند یا رهن بگذارند.»

شرایط صدور حکم موت فرضی چیست؟

طبق ماده 1019 قانون مدنی : حکم موت فرضی غایب در موردی صادر می‌شود که از تاریخ آخرین خبری که از حیات او رسیده است، مدتی گذشته باشد که عادتاً چنین شخصی زنده نمی‌ماند. قانونگذار در موارد مختلف مدت هایی که غایب پس از انقضای آن طبیعتا زنده فرض نمی گردد را مشخص کرده است. این مدت در قانون حداقل سه سال تا حداکثر 10 سال از تاریخ آخرین خبر از فرد غایب می باشد. بعد از گذشتن مدت معین شده اگر ذی نفعان امر تقاضای موت فرضی کرده باشند دادگاه بعد از رسیدگی و نشر آگهی و ... با تکرار در سه مرحله متوالی در فاصله یک ماه پس از گذشت یک سال از اخرین آگهی دادگاه حکم موت فرضی را صادر می کند. 

پس از صدور حکم موت فرضی اموال به تصرف قطعی ورثه داده می شود و ورثه مالک آن اموال خواهند بود. پس از آن تضمینات و تعهداتی که از امین گرفته شده نیز بر طرف خواهد شد.